Είναι επιρρεπείς οι μέλισσες στην νικοτίνη και καφεΐνη; | Π. Χαριζάνης

Πασχάλης Χαριζάνης
Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Σε μία μελέτη που πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο της Χάϊφα, Ισραήλ, βρήκαν ότι οι μέλισσες προτιμούν νέκταρ που έχει μικρές συγκεντρώσεις καφεΐνης και νικοτίνης.  Αυτός θα μπορούσε να είναι ένας επαναστατικός τρόπος να κάνει τις μέλισσες να εθιστούν στις ουσίες αυτές. Όλοι γνωρίζουμε ότι το νέκταρ περιέχει ζάχαρα που χρησιμοποιούνται ως ενέργεια από τις μέλισσες. Όμως το νέκταρ κάποιων φυτών μπορεί να περιέχει τοξικές ουσίες όπως η καφεΐνη και η νικοτίνη.

Στη μελέτη που έγινε στο Πανεπιστήμιο της Χάϊφα εξέτασαν αν αυτές οι ουσίες μπορούν να προσελκύσουν τις μέλισσες περισσότερο. Η νικοτίνη βρίσκεται στο νέκταρ διαφόρων ειδών καπνού όπως το Nicotiana glauca σε συγκέντρωση 2,5 mg ανά λίτρο. Η καφεΐνη βρέθηκε σε συγκέντρωση 11 έως 17,5  mg ανά λίτρο στα άνθη των περισσοτέρων εσπεριδοειδών. Μάλιστα στα άνθη του γρέϊπφρουτ η καφεΐνη είναι σε πολύ υψηλότερες συγκεντρώσεις που μπορούν να φθάσουν τα 94,2 mg ανά λίτρο.

Για να εξετάσουν εάν οι μέλισσες προτιμούν νέκταρ που περιέχει νικοτίνη και καφεΐνη οι επιστήμονες πρόσφεραν τεχνητό νέκταρ που περιείχε διάφορα ποσοστά ζαχάρων και διάφορες συγκεντρώσεις νικοτίνης και καφεΐνης σε σύγκριση με νέκταρ που είχε μόνο ζάχαρα. Η συγκέντρωση νικοτίνης και καφεΐνης κυμαίνονταν από τα φυσικά επίπεδα που υπάρχουν στο νέκταρ των ανθέων μέχρι πολύ υψηλότερα από αυτά που βρίσκονται στη φύση.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι μέλισσες σαφώς προτιμούν νέκταρ που περιέχει νικοτίνη και καφεΐνη από το «καθαρό» νέκταρ. Σύμφωνα με τους ερευνητές είναι δύσκολο να πει κανείς με ακρίβεια εάν αυτές οι ουσίες που υπάρχουν στο νέκταρ έχουν εξελιχθεί στη διάρκεια των αιώνων για να προσελκύουν τα έντομα ώστε η επικονίαση να είναι πιο αποτελεσματική και όπως φαίνεται οι ουσίες αυτές είναι ελκυστικές για τα έντομα και ότι με την παρούσα μελέτη αποδεικνύεται η προτίμηση και όχι ο εθισμός στη νικοτίνη και καφεΐνη.

 

A.Gilant
Are bees also addicted to caffeine and nicotine?
American Bee Journal 150(4):314 (2010)

 

Citrus cinensis
Citrus cinensis

 

Nicotiana tabacum
Nicotiana tabacum

Απορίες και διευκρινίσεις σχετικά με το άρθρο ή με όποιο άλλο θέμα θέλετε επικοινωνήστε με το περιοδικό Μελισσοκομική Επιθεώρηση πατώντας εδώ.

Για την κατάρτισή σας,
επιλέξτε πηγές πληροφόρησης με επιστημονικά τεκμηριωμένη γνώση